Srpska pravoslavna crkva 1. januara po Julijanskom (14. januara po Gregorijanskom kalendaru) proslavlja tri velika praznika: spomen na Svetog Vasilija Velikog, Mali Božić i srpsku Novu Godinu. Na taj dan mesi se obredni hleb - Vasilica.
Postoje različiti recepti za Vasilicu i najčešće su lokalnog karaktera. Ovaj recept je u osnovi recept za Božićnu Česnicu (lisnata pogača koju premazujem mašću) samo što Vasilicu punim sirom, da nam godina bude bogata i premazujem medom, da nam godina bude slatka i vesela. U nju se ne stavlja parica.
VASILICA
(okrugla limeni pleh prečnika oko 26cm)
20g svežeg kvasca
50ml tople vode
1 ravna kašičica šećera
oko 500g brašna i još 200 - 300g za posipanje i dalji rad
1/2 - 1 kašičica soli (zavisi od slanoće masti i sira)
250ml tople vode
svinjska masti, sobne temperature (oko 300-400g)
250g mrvljenog belog sira (zlatiborski, zlatarski, feta...)
1 kašičica meda i 1 kašika vruće vode
Stavite kvasac da nadođe sa šećerom u 50ml tople vode. U 250g brašna, dodajte so, nadošli kvasac, 250ml tople vode, postepeno dodajte ostatak brašna (oko 250g), i mesite dok ne dobijete lepo i elastično testo koje se ne lepi za ruke. Ostaviti testo na toplom da se duplira.
Premesite testo. Rastanjite ga na brašnom posutoj podlozi u oblik pravougaonika što tanje možete, veličine oko 40x45cm. Premažite mašću, štedeći rubove. Preklopite desnu trećinu preko srednjeg dela, pa levu preko toga. Okrenite testo za 90 stepeni i ponovite postupak, desna trećina preko sredine, pa leva preko toga. Odmah, bez čekanja da se odmori, pritisnute ga na nekoliko mesta oklagijom (radi lakšeg tanjenja i istiskivanja vazduha) i ponovo ga rastanjite ponavljajući postupak mazanja i preklapanja još 1-2 puta. Ukupno se premazuje 2-3 puta. Mast će probiti kroz klobuke testa i tako treba da bude - to joj daje rustičan izgled. Mesta gde vam mast probije, da vam se oklagija ne bi lepila, pospite brašnom. Ako se zalepi za radnu površinu samo podvucite ruku lagano ispod i to mesto pospite brašnom. Već nakon prvog premazivanja ona postaje neuredna i to je ono što joj daje lepotu. Testo liči na jednu izuzetno neurednu masu. Ako je radite pod konac ona će ličiti na običnu lisnatu pogaču.
Posle trećeg mazanja i preklapanja rastanjite je koliko možete (ovde vam već treba malo snage) i ne mažite mašću već pospite komadiće sira po sredini testa. Ako želite okruglu Vasilicu onda polako preklapajte testo preko centra i preko svakog novog preklopa pospite malo sira. Poslednji preklop neka zatvori celu površinu. Ako je manja od 20cm, malo je spljoštite rukama. Podvucite dlanove pod Vasilicu, okrenute je i spustite u namašćen okrugli pleh dimenzija oko 26cm u prečniku. Treba da je malo manja od veličine pleha. Ostavite Vasilicu da se odmara oko 30 minuta.
Ako želite kockastu varijantu onda pospite sir po sredini, i preklapajte kao kad ste je razvijali, a pre svakog preklopa površinu ispod pospite mrvljenim sirom.
Posle trećeg mazanja i preklapanja rastanjite je koliko možete (ovde vam već treba malo snage) i ne mažite mašću već pospite komadiće sira po sredini testa. Ako želite okruglu Vasilicu onda polako preklapajte testo preko centra i preko svakog novog preklopa pospite malo sira. Poslednji preklop neka zatvori celu površinu. Ako je manja od 20cm, malo je spljoštite rukama. Podvucite dlanove pod Vasilicu, okrenute je i spustite u namašćen okrugli pleh dimenzija oko 26cm u prečniku. Treba da je malo manja od veličine pleha. Ostavite Vasilicu da se odmara oko 30 minuta.
Ako želite kockastu varijantu onda pospite sir po sredini, i preklapajte kao kad ste je razvijali, a pre svakog preklopa površinu ispod pospite mrvljenim sirom.
Pre stavljanja u rernu spustite par kašičica masti preko nje. Pecite na žici ispod sredine rerne na 200-220 stepeni oko 40 minuta, smanjite na 160 i pecite još oko 20 minuta. Vrelu premažite medom koji ste rastvorili sa malo vrele vode vode. Nemojte preterivati sa medom, kontrast slatkog i slanog će biti prevelik.
Ako želite veću Vasilicu povećajte količinu vode sa 250 na 350ml i količinu kvasca sa 20 na 30g, pa će to samim tim vući i više brašna.
ps Na slici se vide samo 2 premazivanja mašću i finalno posipanje sirom i preklapanje
Ako želite veću Vasilicu povećajte količinu vode sa 250 na 350ml i količinu kvasca sa 20 na 30g, pa će to samim tim vući i više brašna.
ps Na slici se vide samo 2 premazivanja mašću i finalno posipanje sirom i preklapanje
VASILICA
Vasilica is a Serbian Orthodox bread that is traditionally made on the 14-th of January when the New Year begins according to the Julian calendar. On that day we celebrate the beginning of the New Year and St.Vasilije. The recipe varies thoroughout the country and is a family honoured tradition.
20g of fresh yeast (10g dry active yeast)
50ml warm water
1 even teaspoon of sugar
around 500g flour and around 200- 300g for dusting
1 teaspoon of salt
250ml warm water
pork lard, room temperature
250g crumbled feta
1 teaspoon of honey and 1 tablespoon of hot water
Roughly crumble the fresh yeast in 50ml of warm water and add in the sugar. Let bubble up for around 20 or so minutes. Place around 250g of flour with salt in a pan. Add in the bubbled up yeast, 250ml of warm water and stir. Add in in batches while kneading the rest of the flour and knead until you get a nice and elastic dough that does not stick to your fingers. If you do not have fresh yeast, just place half of the flour in a pan. Add in the the 50ml plus 250ml of warm water, sugar and the yeast and stir. Leave for 20 minutes. Then add in the salt and additionaly the rest of the flour and knead.
Leave the dough to rest for app. 60 minutes in a warm place. Place it on a well floured surface. Roll out as much as you can into a rectangle. Spread a thin amount of lard onto the whole surface spearing the edges. Fold the right and the left parts towards the center where they meet. Turn the dough for 90 degrees. Fold the right third over the middle portion and then the left third over. Roll out again into a rectangle and spread the lard, and fold 2 more times. The lard will pop out through the dough bubbles and that is how it is supposed to be. Just generously flour the lard thea has spilled over over and underneath the dough and continue. The more it becomes messy the crispier and better it will be. The work surface should be very messy as you see in the picture. When done for the third time just roll it out as much as you can and place the some crumbled up feta in the center. Fold over a part of the dough over the cheese. Now, place some more cheese over that dough, and fold...Flip over the whole bread and place in a round thin aluminume pan 26cm in diameter. It should be around 20cm or so in diameter. Let it rest for 30 minutes. Spread a tablespoon of lard over the top before baking.
Bake at 220 degrees Celsius (no fan) for app. 40 minutes. Turn down the heat to 160 and bake for 20 or so minutes. Take it out of the oven and while still hot glaze with honey that you have dissolved in a tablespoon of water on top. Return too the oven for a minute or two.
